Almanya’da Araçta Sigara Yasağı Tartışması: Siyaset ve Özgürlük Dengesi

Almanya’da çocuklar ve hamile kadınların bulunduğu araçlarda sigara içilmesinin yasaklanması yıllardır gündemde ancak hâlâ yasalaşmadı. 2023’te Sağlık Bakanı Karl Lauterbach tarafından başlatılan girişim, koalisyon hükümetinin 2024 sonunda çökmesi ve özellikle Özgür Demokrat Parti’nin (FDP) direnci nedeniyle askıya alınmış durumda. 2025’te yapılacak erken seçimlerin ardından konunun yeniden gündeme gelmesi bekleniyor.

Mevcut Yasal Durum

2025 itibarıyla Almanya’da araçlarda sigara içmeyi yasaklayan bir düzenleme yok. Ülkede sigara içme yasağı yalnızca toplu taşıma araçlarında geçerli. Böylece Almanya, AB içinde bu konuda adım atmayan 22 ülkeden biri konumunda.

Teklif Edilen Düzenleme

Planlanan değişiklik, Sigara İçmeyenleri Koruma Yasası kapsamında ele alınıyordu. Tasarıya göre geleneksel sigaraların yanı sıra e-sigaralar, ısıtılmış tütün ürünleri ve kenevir ürünleri de yasak kapsamına girecekti. 18 yaş altı çocuklar ile hamile kadınların bulunduğu araçlarda tütün ürünleri tüketenlere 500 ila 3 bin euro arasında para cezası verilmesi öngörülüyordu. Ayrıca bu davranışın “ağır ihmal” sayılarak sigorta sorunlarına yol açması da tartışılıyordu.

Siyasi Engeller

Sağlık Bakanı Lauterbach yasağın önemine vurgu yapsa da, koalisyon ortağı FDP kişisel özgürlükleri gerekçe göstererek karşı çıktı. Hükümetin çökmesiyle birlikte tasarı rafa kalktı.

Avrupa Karşılaştırması

Avusturya, Belçika, Fransa, İtalya, İngiltere ve İrlanda gibi birçok Avrupa ülkesi çocuklar ve hamilelerin bulunduğu araçlarda sigara yasağını yıllar önce yürürlüğe koydu. Almanya ise Hollanda, İspanya, İsveç ve İsviçre’nin de aralarında bulunduğu, bu alanda hâlâ adım atmayan ülkeler arasında.

Sağlık Gerekçeleri

Uzmanlara göre kapalı araç içindeki pasif içicilik riski son derece yüksek. Çocukların gelişmekte olan solunum sistemi ve hamilelerde fetüs sağlığı bu dumandan özellikle etkileniyor.

Uygulamadaki Zorluklar

Eleştiriler, yasağın özel alana müdahale olacağı ve denetim mekanizmalarının yetersiz kalacağı yönünde. Araç içinde sigara içildiğinin ve çocuk veya hamile kadın varlığının ispatı da tartışmalı görülüyor.

Gelecek Perspektifi

Sigara kullanımındaki düşüş ve gençler arasında artan sağlık bilinci, konunun ilerleyen dönemde yeniden gündeme alınabileceğine işaret ediyor. Seçim sonrası kurulacak hükümetin tavrı, Almanya’nın Avrupa’daki bu alandaki konumunu belirleyecek.

Haber: Sedat Tapan