Acı ama gerçek: Avrupa’nın yabancılara en çok ayrımcılık yapan ülkesi Hollanda

Eurostat’ın açıkladığı verilerine göre, Hollanda’da yaşayan yabancı uyruklu kişiler, diğer Avrupa ülkelerindeki yabancı uyruklu kişilere göre daha fazla ayrımcılığa uğruyor. 2024 yılında Hollanda dışında doğan insanların  %18’inin kafe, mağaza veya spor tesisleri gibi kamusal alanlarda ayrımcılığa maruz kaldı ki. Bu Avrupa Birliği ülkeleri içinde kayda geçen en yüksek oran. Ayrımcılık konusunda Hollanda’yı Danimarka ve Avusturya izliyor.  

EŞİTLİK TEMEL BİR HAK AMA AYRIMCILIK HER ŞEYE RAĞMEN SÜRÜYOR

Avrupa Birliği’nin temel değerlerinden eşitlik ve ayrımcılık yapmamak; AB antlaşmalarında, Temel Haklar Şartı’nda ve eşit muamele direktifleri  ile garanti altında olan temek haklar. Avrupa Birliği Antlaşması’nın (TEU) 2. Maddesi, “insan onuruna, özgürlüğe, demokrasiye, eşitliğe, hukukun üstünlüğüne ve azınlıklara mensup kişilerin hakları da dahil olmak üzere insan haklarına saygı”yı gerektirmektedir ki cinsiyet, yaş, ırk veya etnik köken, engellilik, din ve cinsel yönelim, AB antlaşmaları ve mevzuata aykırı.

Ancak buna rağmen Avrupa’da her yıl pek insan pek çok mekanda ayrımcılığa ve hor görülmeye maruz kalıyor.

AB’nin resmi sitesi Eurostat’da açıklanan raporlara ve “Avrupa’daki yaşam koşulları – kişinin kendi algıladığı ayrımcılık” sayfasında  yer alan bilgilere göre; Yurt dışında doğan kişilerin kamusal alanlarda ayrımcılığa uğrama olasılığı  yüzde 7,7 iken bu oran yerli doğumlulara yüzde 2,7’ye kadar düşüyor. Yani yabancı doğumlu olanların Avrupa’da ayrımcılık yaşama riski yaklaşık 3 kat daha fazla. Öte yandan 2024 yılında AB’de: 16 yaş ve üzeri kişilerin %5,9’u konut ararken ayrımcılığa uğradığını hissettiğini bildirdi; yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olan kişilerde bu oran %10,1’e ulaşırken, risk altında olmayanlarda bu oran %4,7 oldu. Engelli olmayan (aktivite kısıtlaması olan) kişilerin %4,1’i kamu hizmetleriyle etkileşimde bulunurken ayrımcılığa uğradığını hissetmişti. Engelli kişilerde ise bu oran iki katından fazla, %9,3 oldu.

Yabancı uyruklu kişilerin, yerli doğumlu kişilere göre ayrımcılığa uğrama olasılığı daha yüksek.

Eurostat verilerine göre; 2024 yılında yurt dışında doğan erkeklerin %13,7’si konut ararken ayrımcılığa uğradığını hissettiğini bildirdi. Bu oran, yurt içinde doğan erkeklerin oranından (%4,0) 3,4 kat daha yüksek Benzer şekilde, yurt dışında doğan kadınların %11,6’sı ayrımcılığa uğradığını bildirdi bu oran, yurt içinde doğan kadınların oranından (%4,7) 2,5 kat daha yüksek.

HOLLANDA’DA YABANCIYA AYRIMCILIK DAHA FAZLA

AB vatandaşı olmayanların Hollanda’da kamusal alanlarda ayrımcılığa maruz kaldıklarını hissetme olasılıkları diğer AB ülkelerindeki vatandaşlara göre daha yüksekti (%19,3 ve %13,2).

Hollanda’da yurt dışında doğanların %13,7’si konut ararken eşit muamele görmediklerini düşünürken, AB ortalaması %12,6’ydı. Bu durumda, diğer AB ülkelerinden gelen vatandaşların AB vatandaşı olmayanlara göre kötü muamele gördüklerini hissetme olasılıkları daha yüksekti (sırasıyla %19,6 ve %12,1).

Hollanda’da yabancı uyruklu kişiler arasında ayrımcılık algısı, yerel yönetimler (%14) gibi kamu kurumlarıyla iletişime geçildiğinde de Avrupa ortalamasından (%9,7) daha yüksekti. Bu durum, diğer AB vatandaşlarının %12,8’i ve AB vatandaşı olmayanların %14,7’si tarafından bildirildi.

Eğitim kurumları söz konusu olduğunda, yabancı uyruklu kişilerin %6,3’ü ayrımcılığa uğradığını düşünürken, AB ortalaması %4,3’tür. Eurostat verilerine göre, bu oran AB vatandaşları arasında (%4,2) AB vatandaşı olmayanlara (%6,8) göre daha düşüktür.

KAMUSAL ALANDA KADINLAR ERKEKLERDEN FAZLA AYRIMCILIK GÖRÜYOR

Kamusal alanlarda algılanan ayrımcılık, yurt dışında doğan erkeklerde (%7,5) yerli erkeklere (%2,4) kıyasla çok daha yüksekti. Genel olarak, kadınlar kamusal alanlarda erkeklerden daha fazla ayrımcılığa maruz kaldıklarını bildirirken, yabancı doğumlu kadınlarda bu oran %7,9, yerli kadınlarda ise %3,1’di.

Kamu hizmetleriyle temas halindeyken, yurt dışında doğmuş erkekler ve kadınlar benzer düzeylerde ayrımcılığa maruz kaldıklarını bildirmiş olup, her grup için bu oran yaklaşık %9,7’dir. Yurt içinde doğmuş kadınlar arasında, yurt içinde doğmuş erkeklere (%4,4) kıyasla biraz daha yüksek oranda kendilerine yönelik ayrımcılık algısı (%4,6) bildirilmiştir.

Yurt dışında doğan erkekler, eğitim kurumlarıyla etkileşim kurarken, yurt içinde doğanlara göre neredeyse iki kat daha fazla ayrımcılığa maruz kaldıklarını bildirdi (%3,7’ye karşı %1,9). Aynı bağlamda, kadınların ayrımcılığa uğrama olasılığı erkeklerden daha yüksekti; yurt dışında doğan kadınlarda bu oran %4,8, yurt içinde doğan kadınlarda ise %2,6 idi.

KAMU HİZMETLERİNDE AYRIMCILIKTA HOLLANDA İKİNCİ SIRADA YER ALDI

Kamu hizmetleriyle temas halindeyken algılanan ayrımcılık oranı en yüksek ülkeler Estonya, Hollanda ve Almanya olarak sıralandı..

2024 yılında, AB’deki insanların %5,2’si kamu hizmetleri veya idari ofislerle temas halindeyken ayrımcılığa uğradığını hissettiğini bildirmiştir (bkz. Şekil 4), ancak bu oranlar AB ülkeleri arasında büyük farklılıklar göstermiştir. Bu yaşam durumunda kendini ayrımcılığa maruz bırakma oranı en yüksek Estonya’da (%10,1), ardından Hollanda (%8,2), Almanya (%7,9), Avusturya (%7,8) ve İspanya (%7,7) yer almıştır. Buna karşılık, İtalya (%1,5), Hırvatistan (%1,9) ve Macaristan (%2,2) nispeten düşük seviyelerde kendini ayrımcılığa maruz bırakma oranları kaydetmiştir.

HOLLANDA HÜKÜMETİ AYRIMCILIĞI TEST ETMEYE HAZIRLANIYOR

Hollanda hükümeti, Haziran ayında, bakanlıkların politikalarının ve algoritmalarının etnik profilleme riski taşıyıp taşımadığını kontrol edebilmeleri için yeni bir ” ayrımcılık testi ” başlatacağını duyurdu.

Kaynak: Eurostat