Teşvik Ettiler, Şimdi Cezasını Vatandaş Çekiyor

Yıllarca sürdürülebilir enerji yatırımları için vatandaşları teşvik eden Hollanda devleti, şimdi bu sözlerinden geri adım atmakla suçlanıyor. Güneş paneli sahiplerine sağlanan salderingsregeling adlı sistemin 2027 itibarıyla aniden kaldırılacak olması, ülke genelinde büyük tepkiye neden oldu. Dört gün içinde 24.000’den fazla kişi, devlete karşı açılacak toplu dava için başvurdu.

Bu sistem sayesinde vatandaşlar, güneş panelleriyle ürettikleri fazla elektriği şebekeye veriyor ve bunun karşılığında piyasadaki elektrik fiyatına yakın bir ücret alıyordu. Böylece yapılan yatırımın geri dönüşü garanti altına alınmış gibi görünüyordu. Ancak hükümetin yeni kararıyla, bu mekanizma tamamen ortadan kalkacak. Bu da, birçok ev sahibi için yatırımlarının değerini yitirmesi anlamına geliyor.

Toplu davanın öncüsü olan avukat Oscar van Oorschot, bu kadar kısa sürede böylesine büyük bir başvuru sayısının şaşırtıcı olduğunu ifade ediyor. Daha önce benzer büyük davalarda görev aldığını söyleyen van Oorschot, bu kez halkın öfkesinin daha yoğun olduğunu vurguluyor. Ona göre insanlar yalnızca maddi zarar görmediler, aynı zamanda devlete duydukları güveni de kaybettiler.

Devlet, yıllar boyunca vatandaşları güneş paneli, ısı pompası ve elektrikli araç gibi sürdürülebilir yatırımlara yönlendirdi. Bu yatırımlar yapılırken verilen sözlerin arasında, sistemin kademeli şekilde sona ereceği ya da her durumda belli bir geri ödeme yapılacağı da vardı. Şimdi ise bu sözlerin tutulmadığını düşünen vatandaşlar, haklarını aramak için hukuki sürece başvuruyor.

Avukata göre dava açmak kolay olmayacak çünkü karar hükümet ve meclis tarafından alındı. Ancak davanın dayanağı, devletin özensiz hareket ettiği ve halkı yeterince bilgilendirmediği yönünde. Ayrıca yıllardır verilen sübvansiyonlar ve teşvik mesajları da vatandaşın devlete güvenerek yatırım yaptığına dair önemli bir kanıt niteliğinde. Davaya katılım ücretsiz ve süreç bir vakıf üzerinden yürütülecek. Mahkeme sonucu tazminatla sonuçlanırsa, yalnızca yüzde 10’luk bir kesinti finanse eden kuruluşa ayrılacak.

Vatandaşlar sistemin tamamen kaldırılmasındansa, kademeli bir geçiş ve adil bir geri ödeme mekanizması talep ediyor. Avukat van Oorschot, eğer hükümet politikayı yeniden gözden geçirirse bu davaya gerek kalmayacağını belirtiyor. Ancak şu an için binlerce kişi, hem haklarını hem de verilen sözlerin tutulmasını istiyor.