Muayene Değil, İstismar!

Hollanda’da sağlık hizmetlerinde yaşanan cinsel sınır ihlalleri giderek daha görünür hale geliyor. Ancak görünürlük, çözümle aynı hızda ilerlemiyor. Sağlık ve Gençlik Bakımı Müfettişliği’ne (IGJ) yapılan 330 şikâyet, sistemin içinde kaybolmuş binlerce sessiz mağdurun yalnızca küçük bir kısmını yansıtıyor.

Bilimsel Araştırma ve Veri Merkezi’nin (WODC) verilerine göre, her yıl yaklaşık 11.000 kişi, doktor ya da sağlık çalışanı tarafından cinsel tacize uğradığını belirtiyor. Mağdurların çoğu konuşmaya çekiniyor, çünkü utanıyorlar, suçlanmaktan korkuyorlar ya da seslerini duyurabilecekleri bir merci bulamıyorlar.

IGJ müfettişi Selini Roozen-Vlachos, hastaların seslerini duyurabilmeleri için sistemin daha güvenli ve destekleyici hale getirilmesi gerektiğini söylüyor. “Birçok kişi başına geleni anlatamıyor. Anlatsalar bile, ciddiye alınmayacaklarından korkuyorlar,” diyor.

Şikâyetlerin büyük kısmı engelli bakımı ve ruh sağlığı hizmetlerinden geliyor. Ancak hastanelerde de benzer vakalar yaşanıyor. Aile hekiminin fizik tedavi sırasında uygunsuz temaslarda bulunmasından, doğrudan cinsel saldırıya kadar uzanan çok sayıda vaka, “meslek etiği”nin ciddi şekilde zedelendiğini gösteriyor.

Verilere göre mağdurların üçte ikisi kadın, faillerin yüzde 70’i ise erkek. Bu oranlar, sistematik bir sorunun varlığına işaret ediyor. Müfettişlik, bir doktorun cinsel davranışlarda bulunmasının, hasta üzerinde “şok edici, yıkıcı ve uzun süreli zarar” bıraktığını açıkça belirtiyor.

Ancak sistem hâlâ yeterince önleyici adımlar atmıyor. Düşmelere ya da ilaç hatalarına karşı güvenlik protokolleri varken, cinsel sınır ihlallerine dair benzer yapılar hâlâ eksik. Müfettişlik, sağlık çalışanları için öz denetim yapılabilecek kontrol listeleri geliştirilmesini öneriyor. Ama çoğu kurum hâlâ yalnızca skandal sonrası harekete geçiyor.

Bu ihlaller, yalnızca bireysel hatalar değil, kurumsal ihmallerin de ürünü. Güven, bir hastane duvarına asılan sertifikalarla değil, o duvarların içinde yaşananlarla inşa edilir. Hastalar yalnızca tedavi değil, aynı zamanda saygı ve güven istiyor.