Lahey’de 2025 NATO Zirvesi’nin heyecanı başladı: Hangi liderler Hollanda’ya gelecek?

Hollanda’nın Lahey kentinde 24-26 Haziran 2025 tarihleri arasında düzenlenecek olan NATO Zirvesi, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’nün (NATO) 32 üye ülkesinin devlet ve hükümet başkanlarını, ortak ülkeleri ve Avrupa Birliği temsilcilerini bir araya getirecek önemli bir toplantı olacak. Türkiye’nin Lahey Zirvesi’nde aktif bir rol oynaması bekleniyor. Hollanda Eski Başbakanı NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada, “Türkiye sağlam, yetenekli bir müttefik. Barış için gerçek bir fırsatın doğduğu Ukrayna’yı da konuştuk.” ifadelerini kullandı.

Zirveye Katılacak Liderler (Beklenen İsimler):

Zirveye NATO üyesi 32 ülkenin devlet veya hükümet başkanlarının katılması bekleniyor. Şu an için katılımı kesinleşen liderlerin tam listesi olmamakla birlikte, aşağıdaki isimlerin zirvede yer alması öngörülüyor:

• NATO Genel Sekreteri: Mark Rutte
• Türkiye: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan
• Amerika Birleşik Devletleri: Başkan Donald Trump
• Almanya: Şansölye Olaf Scholz
• Fransa: Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron
• Birleşik Krallık: Başbakan Rishi Sunak
• Kanada: Başbakan Justin Trudeau
• İtalya: Başbakan Giorgia Meloni
• İspanya: Başbakan Pedro Sánchez
• Polonya: Cumhurbaşkanı Andrzej Duda
• Diğer NATO üyesi ülke liderleri

Zirveye ayrıca, NATO ile ortaklığı bulunan bazı ülkelerin liderleri ve Avrupa Birliği’nin üst düzey temsilcilerinin de katılması bekleniyor.

Zirvenin Gündemi (Beklenen Başlıklar):

2025 Lahey Zirvesi’nin gündeminde, ittifakın karşı karşıya olduğu temel güvenlik sorunları ve gelecekteki stratejik yönelimleri ele alınacak. Beklenen ana başlıklar şunlardır:

• Caydırıcılık ve Savunma:
  • NATO’nun doğu kanadının güçlendirilmesi ve savunma yeteneklerinin artırılmasına yönelik planlar.
  • Savunma harcamalarının artırılması ve üye ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın (GSYH) %2’si hedefinin ötesine geçilmesi yönünde yeni hedefler belirlenmesi (örneğin %3,5 GSYİH hedefinin “rehber” olarak kabul edilmesi tartışılabilir).
  • Nükleer caydırıcılık stratejisinin gözden geçirilmesi.
• Ukrayna’ya Destek:
  • Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik devam eden savaşına karşı Ukrayna’ya uzun vadeli finansman (yıllık 40 milyar Euro taahhüt gibi) ve askeri teçhizat desteğinin sürdürülmesi ve kurumsallaştırılması (NSATU ve JATEC gibi yapılar aracılığıyla).
  • Ukrayna’nın NATO üyeliği konusunun ele alınması (kısa vadede tam üyelik Rusya ile doğrudan çatışma riski nedeniyle olası görülmemektedir).
• Kriz Önleme ve Yönetimi:
  • NATO’nun bölgesel krizlere müdahale yeteneklerinin geliştirilmesi.
  • Hibrit tehditlere (siber saldırılar, dezenformasyon kampanyaları vb.) karşı koyma stratejilerinin güçlendirilmesi.
  • Baltık Denizi bölgesindeki güvenlik durumunun ele alınması ve yeni stratejiler geliştirilmesi.
• İş Birliğine Dayalı Güvenlik:
  • NATO’nun ortak ülkelerle (örneğin, Avrupa Birliği, Hint-Pasifik bölgesindeki ortaklar) iş birliğinin derinleştirilmesi.
  • Çin’in artan küresel etkisi ve bunun NATO için doğurduğu zorlukların değerlendirilmesi (Avrupa ülkelerinin ekonomik bağımlılıkları nedeniyle bu konuda görüş ayrılıkları yaşanabilir).
  • Terörizmle mücadelede uluslararası iş birliğinin güçlendirilmesi.
• Yeni Teknolojiler ve Savunma İnovasyonu:
  • Yapay zeka, otonom sistemler ve diğer yeni teknolojilerin savunma alanında kullanımı ve bunlara karşı önlemlerin geliştirilmesi.
  • Avrupa savunma sanayisinin canlandırılmasına yönelik adımlar.
• NATO’nun Gelecek Vizyonu:
  • Yeni Genel Sekreter Mark Rutte’nin liderliğinde NATO’nun değişen küresel güvenlik ortamına uyum sağlamasına yönelik stratejik vizyonun belirlenmesi.
  • Transatlantik bağların güçlendirilmesi ve Avrupa’nın savunma özerkliğinin artırılması.

Türkiye’nin Rolü ve Beklentiler:

Türkiye’nin Lahey Zirvesi’nde aktif bir rol oynaması bekleniyor. Türkiye’nin gündeme getirebileceği konular arasında şunlar yer alabilir:

• Terörizmle mücadelede müttefiklerden daha somut destek ve dayanışma beklentisi.
• Ukrayna-Rusya savaşında ateşkesin sağlanması ve barışın tesisine yönelik çabalar.
• NATO’nun güney kanadındaki güvenlik sorunları ve bölgesel istikrarın önemi.
• Savunma sanayii iş birliği ve ortak projeler.
• 2026 yılında Türkiye’de düzenlenecek olan bir sonraki NATO zirvesinin hazırlıkları.

Zirvenin Olası Sonuçları:

Lahey Zirvesi’nin sonunda bir sonuç bildirgesi yayınlanması ve çeşitli konularda önemli kararlar alınması bekleniyor. Olası sonuçlar arasında şunlar yer alabilir:

• Savunma harcamalarına ilişkin yeni taahhütler ve hedefler belirlenmesi.
• Ukrayna’ya yönelik uzun vadeli destek paketlerinin açıklanması.
• Hibrit tehditlere karşı yeni stratejilerin kabul edilmesi.
• NATO’nun gelecekteki stratejik yönelimine ilişkin önemli vurgular yapılması.
• Yeni iş birliği alanlarının ve ortaklıkların geliştirilmesine yönelik kararlar alınması.

2025 Lahey NATO Zirvesi, küresel güvenlik ortamının hızla değiştiği bir dönemde, ittifakın geleceği ve karşı karşıya olduğu zorluklara karşı ortak bir duruş sergilemesi açısından kritik bir öneme sahip olacak. Zirveden çıkacak kararların, önümüzdeki yıllarda NATO’nun politikalarını ve küresel güvenlik dinamiklerini önemli ölçüde etkilemesi bekleniyor.

NATO Genel Sekreteri Rutte’den Cumhurbaşkanı Erdoğan’la görüşmesine ilişkin açıklama:

NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada, “Türkiye sağlam, yetenekli bir müttefik. Barış için gerçek bir fırsatın doğduğu Ukrayna’yı da konuştuk.” ifadelerini kullandı.

Rutte, 14-15 Mayıs’ta Antalya’da düzenlenecek NATO Dışişleri Bakanları gayriresmi toplantısı öncesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Ankara’da gerçekleştirdiği görüşmenin ardından sosyal medya hesabından açıklama yaptı.

Erdoğan ile Hollanda’nın Lahey kentinde gelecek ay yapılacak NATO Zirvesi hazırlıklarıyla ilgili önemli bir görüşme yaptığını ifade eden Rutte, “Türkiye sağlam ve yetenekli bir müttefik. (Cumhurbaşkanı Erdoğan ile) Barış için gerçek bir fırsatın doğduğu Ukrayna’yı da konuştuk.” değerlendirmesini yaptı.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından görüşmeye dair yapılan açıklamada da Türkiye ile NATO ilişkileri, Ukrayna-Rusya Savaşı ile ilgili gelişmeler, bölgesel ve küresel konuların ele alındığı bildirilmişti.

Erdoğan’ın, Türkiye’nin Ukrayna-Rusya Savaşı’nda kapsamlı ateşkesin tesisini güçlü şekilde desteklediği ve NATO’nun bu savaşın parçası olmaması yönündeki tutumunu muhafaza ettiği, barış fırsatının kaçırılmaması gerektiğini dile getirdiği belirtilmişti.

Yaşar Yavuz – nhaber.nl