Hollanda Dul ve Yetimler (Geride kalanlar / ANW) Ödeneği Kanunu

Bu yazımda sizlere dul ve yetim haklarını; 10 soru ve on cevap şeklinde irdelemeye ve mümkün olduğunca cevaplamaya çalışacağım.

1- Ne zamandan beri yürürlükte ?

Hollanda’da, 1 Ekim 1959 yılına yürürleĝe giren Dul ve Yetimler Yasası AWW ( Algemene Weduwen – Wezenwet ) , son olarak 1 Haziran 1996 tarihinde Geride Kalanların Ödeneĝi Yasası ANW (Algemene Nabestaandenwet) olarak deĝiştirilmiştir.

2- Erkeklerde sigortalı mıdır ?

Dul ve yetimler ödeneĝi vefat etmiş eşin geride kalan eşleri ve çocukları içindir. 1988 yılında Hollanda mahkemesi dul bir erkeĝin açmış bulunduĝu davada, bir dul erkeĝin de diĝer bir dul bayan gibi  eşit olarak, Dul ve yetim ödeneĝi (ANW)  alma hakkında sahip olduĝuna karar vermiştir.

3- Hangi şartlarda Geride kalanlar ödeneĝi (ANW) alabilirsiniz ?

3.1Emeklilik yaşını doldurmamış olmanız gerekir.

3.2 18 yaşından küçük bir çocuĝunuzun bulunması halinde.

3.4 En az yüzde 45 oranında malül olmanız durumda ödenek alma hakına sahip olabilirsiniz. Yüzde 45 ve daha fazla, UWV ‘den Malüllük ödeneĝi (WAO/WIA ) almanıza gerek yoktur. UWV doktorunun vereceĝi yüzde 45  ve üzeri bir malüllük raporu yeterli olacaktır.

4- Kimler sigortalıdır ?

4.1 Hollanda’da yaşayan, ikamet ve çalışma iznine sahip olanlar, bu Halk Sigortası Yasası (Volksverzekering) kapsamında sigortalıdırlar.

4.2 Türkiye Cumhuriyeti ile,  Hollanda Krallıĝı arasında var olan ‘Sosyal Güvenlik Sözleşmesi’ kapsamına giren sigortalılar.

4.3 Hollanda bandıralı bir gemide veya yurtdışında faaliyet gösteren uluslar arası bir firmada çalışanlar.

4.4 Hollanda’yı temsil eden elçilik veya konsolosluklarda  hizmetli olarak görev yapanlar.

4.5 Vefat eden sigortalı kişinin eşi, çocukları, birlikte yaşadıĝı kişi ve eski eşi.

4.6 Hollanda’dan Türkiye’de, Malüllük ödeneĝi (WAO/WIA ) alan ve gönüllü olarak sigortalının eşi ve çocukları.

5- Kazanç ve gelirler, hangi durumlarda alacaĝınız Dul ve yetimler ödeneĝine (ANW )  etkisi olabilir ?

Ödenek başvuru aşamasında, ödenek alınan Sociale Verzekeringsbank‘a gelir, kazanç ve diĝer gelirleri bildirme zorunluluĝu vardır. Sigortalı, ödenek alındıĝı sürede, kazanç ve gelirlerdeki deĝişiklikleri Hollanda’da 4 hafta ve Türkiye’de 6 hafta içinde aylık alınan kurum Sociale Verzekeringsbank‘a   bildirmekle mükelleftir.

6- Uymanız gereken yasal kurallar nelerdir ?

6.1 Bir yılda üç aydan daha fazla yurtdışında ikamet etmek için izin almanız gerekir.

6.2 Ailede olan ölüm, banka numarası, adres, evlilik ve gelirle ilgili deĝişiklikleri, ödenek alınan Sociale Verzkeringsbank‘a  bildirmeniz gerekir.

6.3 Yurtdışında ve Türkiye’de yaşayanlar, yılda bir sefer postayla aldıkları “Yaşam belgesini / Bewijs van in leven zijn ( Atestatie de Vita ) “ doldurup “Sociale Verzkeringsbank‘a postayla göndermek zorundadırlar.

7- İş kollarına baĝlı Emekli sandıklarından ikinci ve üçüncü bir dul ve yetim ödeneĝi almak mümkün müdür ?

Çalışanların sigortalı oldukları iş kollarına baĝlı Emeklilik sandıklarından ( Pensioenfondsen) dediĝimiz fon ve sigortalardan geride kalanlar, ikinci ve üçüncü Dul ve yetim ödeneĝi (Nabetsaandenpensioen) almaları mümkündür.

8- Ne zaman dul ve yetimler ödeneĝi (ANW) son bulur ?

8.1 Çocukların, 18 yaşını tamamlaması durumunda.

8.2 Başka biriyle evlendiniz veya birlikte ikamet ettiĝiniz birileriyle Noter’den birlikte yaşam sözleşmesi yaptıĝınız zaman.

8.3 Emeklilik yaşını doldurduĝunuz zaman.

8.4 Malüllük oranının yüzde 45 ‘in altına düştüĝü zaman,

8.5  Bir aydan daha fazla tutuklandıĝınız veya bir Adli TBS Psikiyatri Kiliĝin’de kalındıĝı zaman,

8.6 Gerekli olan bilgi ve evrakları zamanında teslim etmediĝiniz durumlarında.

9. Belediyelerin sosyal yardımlarından faydalanmak mümkün müdür ?

Beldiyelerin dar gelirliler için sosyal yardım, katılım, yılda bir sefer ödenen bireysel yardımları almak, şartlar yerine getirildiĝi zaman mümkündür. Bunun yanında belediyelerin ev vergilerden, Bölge su idarelerine (Waterschappen) ödenen vergiler affı için var olan olanaklardan faydalanmanız da mümkündür. Aynı zamanda Hollanda’da ikamet edenler için,  kira, çocuk, saĝlık yardımlarından ve diĝer vergi iadelerinden faydalanmaları da mümkündür.

10. WET BEU (Sosyal ödeneklerin Hollanda dışında ödenmesini düzenleyen yasa) nedir ?

1 ocak 2000 tarihinde yürürlüĝe giren Wet BEU yasasına göre, Türkiye’de ikamet etmekte olan ve Hollanda’dan Malüllük Aylıĝı (WAO/WIA) alan kişiler isteĝe baĝlı olarak Türkiye’de Emeklilik aylıĝı (AOW),  Dul ve yetimler ödeneĝi için (ANW) sigortalı olabilirler. Bu gönüllü sigorta yapılmadıĝı takdirde, geride kalan dul eşlerin ve yetim çocukların hiç bir şekilde dul ve yetimler ödeneĝi (ANW) hakkından faydalanma hakları olamaz. Gönüllü olarak, sigorta primlerini ödemeyenler, aynı zaman her yıl için yüzde 2 oranında emeklilik hakkınıda biriktiremezler.

10.1 Çok sorulan bir soru ?

Babam vefat etti, Hollanda’da emekli aylığı (AOW) alıyordu. Annem de şu anda yaşamıyor. Ben Türkiye’de bekar yalnız yaşayan ailenin kızıyım. Ben Hollanda’da babamın Dul ve yetimler ödeneğini (ANW) alabilir miyim ?

Hayır. Hollanda’da ölen baba veya annenin almış oldukları ödenekler 18 yaşını doldurmuş, bekar ve dul bayanlara üzerinden devam etmez. Hollanda ‘da böyle bir yasal ödenek alma imkanı bulunmamaktadır.

10.2 Nasıl başvuru yaparız ?

ANW Ödeneĝi için ,Hollanda’da ikamet ediyorsanız baĝlı bulunduĝunuz Sociale Verzekeringsbank‘tan başvuru formu alırsınız. Genelde son yıllarda DigiD, e- Devlet kodunuzla başvurlarınızı yapabilirsiniz. www.svb.nl

Yurdışında ve Türkiye’de vuku bulan ölüm vakaları için, Hollanda’da yaşayanların 4, Türkiye’de yaşayanlar ise  6 hafta içinde gerekli olan ölüm belgesi (akte van overlijden) ile Sociale Verzekeringsbank‘a başvuru yapılması gerekir.

Türkiyede ikamet edenler ise baĝlı bulundukları Sosya Güvenlik Kurumu İl Genel Müdürlük’lerine www.sgk.gov.tr  başvurularını yapmaları gereklidir.

Bütün güzellikler ve yaşam sevinci sizlerin olsun.

Nejat Sucu

Sosyal Hizmetler Danışmanı

Hollanda Dul ve Yetimler (Geride kalanlar / ANW) Ödeneği Kanunu yazısı ilk önce Ufuk Media üzerinde ortaya çıktı.