Hollanda’da koalisyon görüşmeleri kilitlendi: Partilerin karşılıklı vetoları süreci durma noktasına getirdi

Hollanda’da koalisyon görüşmeleri kilitlendi: Partilerin karşılıklı vetoları süreci durma noktasına getirdi Hollanda’daki kabine kurma süreci derin bir çıkmaza girmiş durumda. Informateur Sybrand Buma, hem çoğunluk hem de azınlık hükümeti ihtimallerinin tıkandığını ve yapılan grup görüşmelerinin de sonuç vermediğini açıkladı. Siyasi partilerin karşılıklı koyduğu sert blokajlar, olası tüm koalisyon senaryolarını zora sokuyor. Seçimlerin üzerinden bir ay geçmesine rağmen tablo netleşmedi. Mevcut aritmetiğe göre, olası bir hükümetin Demokratlar 66 (D66), Hıristiyan Demokratlar Birliği (CDA), Özgürlük ve Demokrasi İçin Halk Partisi (VVD), Yeşil Sol – İşçi Partisi ittifakı (GroenLinks-PvdA) ile sağcı JA21 partilerinden en az bazılarını içermesi gerekiyor. Ancak bugün gelinen noktada bu kombinasyonların tamamı çeşitli gerekçelerle engelleniyor. VVD ve JA21’den sol blok vetosu Kilitlenmenin en görünür nedeni, VVD lideri Dilan Yeşilgöz’ün seçim sürecinde açıkladığı tutumunu koruması. Yeşilgöz, GroenLinks-PvdA ile aynı kabinede yer almayacağını yineledi. Bu, D66–CDA–VVD–GL-PvdA formülünü geçersiz kılıyor. Benzer şekilde JA21 de birleşik sol blokla çalışmaya sıcak bakmıyor. Beş partili bir koalisyon ihtimali ya da VVD’siz bir alternatif, mevcut koşullarda rafa kalkmış durumda. Üstelik bu varyant, Meclis ve Senato’da çoğunluk sağlayabilen tek seçenek olarak görülüyordu. D66’nin çekinceleri ve Senato sorunu D66 lideri Rob Jetten, JA21 ile iş birliğine yönelik “bloke” ifadesini kullanmasa da önemli çekinceleri olduğunu belirtiyor. D66, siyasi çizgi farklarının çok büyük olduğunu; ayrıca en sol parti olarak merkez sağ bir kabinede yer alma fikrine sıcak bakmadığını dile getiriyor. D66–CDA–VVD–JA21 içeren bir koalisyon ise sadece siyasi değil sayısal zorluklarla da karşı karşıya. Bu dört partinin Meclis’te ve Senato’da yasaları geçirebilecek çoğunluğu bulunmuyor. Özellikle Senato’da 14 sandalye eksik kalması, dış destek ihtiyacını kaçınılmaz kılıyor. Destek için başvurulabilecek iki büyük blok — GL-PvdA veya BBB — bu tabloyu daha karmaşık hale getiriyor. Sol blok, hükümet dışında bırakılmaya karşı tepkili; BBB ile işbirliği ise özellikle tarım ve nitrojen politikaları nedeniyle kolay değil. Azınlık hükümeti neden çözüm değil? Teorik olarak masada kalan seçeneklerden biri azınlık hükümeti. Ancak GroenLinks-PvdA lideri Jesse Klaver bunu reddediyor. Klaver hem ülkenin önündeki “büyük gereksinimlerin” güçlü bir hükümet gerektirdiğini savunuyor hem de VVD’nin blokajına ödül verilmiş olacağını öne sürerek destek vermeyeceğini belirtiyor. Bu durumda D66–CDA–VVD’den oluşabilecek azınlık hükümeti, Meclis’te 66, Senato'da yalnızca 22 sandalyeye sahip olarak oldukça zayıf kalıyor. JA21’in koşulsuz destek vereceği de beklenmiyor; parti lideri Joost Eerdmans, destek verecekse kabineye dahil olmayı tercih ettiklerini ifade ediyor. Baskı artıyor, takvim daralıyor Senato 2027 baharında yeniden seçilecek olsa da hükümetin bu yılki bütçe hazırlıklarını şimdiden yapması gerekiyor. Üstelik 2026 bütçesinde de revizyon ihtimali bulunuyor. Sol bloktan gelecek olası bir bütçe vetosu şimdiden hükümet pazarlığına etki ediyor ve Klaver'in siyasi pazarlık gücünü yükselttiği yorumlarına neden oluyor. Informateur Buma görüşmelerin çözümsüzlük içinde sürmesine rağmen iyimserliğini koruyor. Ancak uyarısı net:  “Birileri yerinden kıpırdamazsa hiçbir şey ilerlemez.” Siyasi liderlerin hafta sonu boyunca yeniden temas kurarak olası formülleri değerlendirmesi bekleniyor.