Hollanda’da ADHD’liler için ehliyet alımında sağlık muayenesi şartı kalktı

Hollanda Altyapı Bakanı Robert Tieman (BBB), 1 Nisan 2026’dan itibaren dikkat eksikliği bozukluğu (ADD) ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (ADHD) tanısı olan kişilerin ehliyet almak için zorunlu tıbbi muayeneye tabi tutulmayacağını açıkladı. Karar, bakanın Temsilciler Meclisi’ne gönderdiği resmi yazıyla duyuruldu.

Daha önce parlamentoda çoğunluk, eski bakan Barry Madlener’den (PVV) bu uygulamanın kaldırılmasını istemişti. Ancak Madlener, ADD ve ADHD’lilerin trafik kazalarına daha sık karıştıkları gerekçesiyle çekimser kalmış, bunun yerine konuyu Merkezi Ehliyet Kurulu (CBR)’na incelemesi için göndermişti.

Araştırma: “Zorunlu muayene gereksiz yük”
CBR’nin 2023–2024 verilerine dayanan araştırmasına göre, ADD ve ADHD tanısı olan kişiler için zorunlu tıbbi muayene gereksiz ve aşırı (disproportioneel) bir uygulama.

Araştırmada son iki yılda ADD veya ADHD tanısı olan 12 binden fazla kişinin muayeneden geçtiği ve bu grubun %99,6’sının ehliyete tamamen uygun bulunduğu belirtildi. Yalnızca 1 kişi ehliyet almaya tamamen elverişsiz sayıldı.

Bakan Tieman, bu sonuçlarla muayene zorunluluğunun hem vatandaşlara hem de doktorlara “gereksiz bir yük” oluşturduğunu belirterek kaldırılacağını duyurdu.

Kazaların asıl nedenleri farklı
CBR’ye göre, ADD (dikkat eksikliği) veya ADHD (dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu) tanısı olan kişilerin trafikte daha fazla kural ihlali yapmasının nedeni doğrudan bu bozukluklar değil; asıl risk, madde kullanımı ve bağımlılığı ile depresyon ve anksiyete gibi ruhsal bozukluklardan kaynaklanıyor.

Araştırma sonuçlarına göre:

• ADD/ADHD’ye ek olarak başka bir hastalığı olan kişilerin %8’i ehliyet almaya tamamen elverişsiz bulunuyor.
• Bu grubun %33’üne ise ek kısıtlamalar getiriliyor. Örneğin sadece Avrupa Birliği içinde araç kullanabilme izni veya daha kısa süreli ehliyet verilmesi gibi.

Ayrıca, ehliyet almak isteyen herkesin doldurduğu sağlık beyanı formunda bu riskler zaten sorgulanıyor. Üstelik sürüş sınavı da riskli sürüş davranışlarını tespit edebilecek bir ek güvenlik filtresi işlevi görüyor.

CBR, bu gerekçelerin yanı sıra psikiyatrist ve ADHD araştırmacısı Sandra Kooij’un bilimsel görüşlerini de dikkate alarak, ayrı bir tıbbi muayenenin gereksiz olduğu sonucuna vardı.

Otizmde de zorunluluk kaldırılmıştı
Geçtiğimiz Mart ayında eski bakan Madlener, otizm spektrum bozukluğu olanlar için de sağlık muayenesini kaldırmıştı. Bilimsel çalışmalar otizmli bireylerin ehliyet alırken daha fazla zorluk yaşadığını gösterse de trafik ihlali ya da kazalara daha fazla karıştıklarına dair kanıt bulunmamıştı.

Psikoz geçirenler için yeni düzenleme
Ayrıca, psikoz öyküsü olan kişiler için de kurallar değişeceği belirtildi. Daha önce bu kişiler, psikozun bitiminden sonra 6 ay boyunca ehliyetsiz sayılıyordu. Yeni düzenlemeyle bu süre 2 aya indirildi. Böylece kişiler daha erken tıbbi muayeneye girip ehliyet alabilecek.

Bakan Tieman, tüm bu değişikliklerin başlangıçta 1 Ocak’ta yürürlüğe girmesi planlandığını, ancak uygulamanın 1 Nisan 2026’ya ertelendiğini açıkladı.
©Sonhaber.eu