Genelde belediyelerin uygulamakla zorunlu oldukları Sosyal geçim yardımı ödeneklerini ( Bijstand/ Participatie uitkering ) biliyor ve anlatmaya çalışıyoruz.
Halk sigortalarınının bir kısmını yürütmekle yetkili ve sorumlu olan Hollanda’daki 345 belediyenin Sosyal Daireleri( Sociale Zaken ) birden fazla halk sigortalarını ( Volksverzekeringen ) uygulamaktalar.
Son yıllarda, toplumsal uyum ve katılım sürecinde bizlerin iş, eğitim, çalışma ve istihdam alanlarında Hollandalılara benzediğimiz ve geçen yıllarda çokta kullanmadığımız uygulamaları artık kullanacağız.
Bu uygulamalar hangileridir ?
1-Uzun süreli, kısmı işgöremez ve yaşlı çalışanlar için gelir temini uygulması kanunu IOAW (Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers) ;
1.1 Ödenek almak için belirli şartları vardır. Bunlar; İssiz kalındığı an, 50 yaş ve üzerinden olmak, 1 Ocak 1965 tarihinden önce doğmuş bulunmak, aynı zamanda kısmı işgöremez ve issiz olanlar içindir.
1.2 Sosyal Geçim yardımıda en önemli farkı nedir ?
Bijstand denen Sosyal geçim yardımında farkı ise, IOAZ’in mal, mülk taşınır ve tanışmaz servetin değerlendirmeye tutulmamasıdır. Bijstand denen sosyal geçim yardımının aksine başvuruda vatandaş, mal ve mülk araştırmasına tabii tutulmaz
2- Uzun süreli, kısmı işgöremez ve yaşlı serbest meslek sahipleri için gelir imkanı uygulması kanunu. De IOAZ (Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen)
Faydalanma şartları nelerdir ? Sahip olunan işin tasviyesinde, sona erdirilmesinde, başvuru anından 55 yaşında ve daha üzerinde olmak. Sağlık ve veya parasal nedenlerden dolayı zorunlu kendi işini bırakmış olmak. Serbest meslek sahibi olarak en 10 yıl süreli işini devam ettirmiş olmak.
Servet ve gelir şartı nelerdir ?
Her ne kadar var olan servet ve gelir dikkate alınsa da, bir kişinin toplam para, pul ve servetinin € 142.920 ,- Avro’ya kadar olabilir. € 142.920 Avro ve daha üzeri gelir alınan ödeneğe etki yapabilir.
3- Diğer sosyal yasalar ve uygulamaları ?
Belediyeler birbirine benzemekle birlikte birbirinden az farklılık gösteren uygulamalarda bulunmaktadır. Bunlardan çok bilinenler ise; Bijzonder bijstand, Individuele inkomenstoeslag, Schuldhulpverlening, Zorg en WMO, Collectieve Zorgverzekering ve Minimaregeling olarak belirtmemiz mümkündür,
4- Belediye borçları ve geri ödenmesi ? Belediye borçlar ve affı ( Kwijtschelding, schuld bij gemeente )
Gelelim zor bir konuya ve belediyelere borçların affı ve tavsiyesi meselesi nedir ?
Hollanda da ödenek alan, bilerek, bilmiyerek, isteyerek veya istemiyerek haklı olduğunu düşünerek, hakkı olunmadan alınan fazla ödenekler. Belirli bir süre sonra belirlenen, belgenin, ispatlanan usulsüz ve hakkız yere alınan ödenekleri, Devlet adına belediyeler geri isteme hakkına sahiptirler. Kanun nezdinde belediyeler hakkı olunmadan ödenen ödeneği geri istemek zorundadır.
Belirlenen geri ödeme ve cezası;
Belediyelerin politikaları ve uygulamaları ( Her belediyenin kendi yasal uygulamaları ve kendi kurumsal esneklikleri vardır.) Belediye Meclisinde kabül edilen notalar, yasalaşan kanunlar, tüzükler, genelgeler, yönergeler, talimatlar, emirler, esas ve üsüller vardır. Her ne kadar birden çok emsal teşkil eden kararlar da olsa var olan borçların affında belediyeler çok istekli çalısmamaktadırlar.
Borçların affı ve tavsiyesi için imkanlar :
Borçludan geri istenen borçtan vazgeçilmesi ( Afzien terugvordering ) Var olan borcun birden ödenerek sonlandırılması ( Aflossing ineens )
Var olan borcun gelecek yıllara yayarak taksit ve ödeme gücüne göre ödenmesi,. (Aflossing in termijnen / draagkracht) Ödenek alırken, bir iş bularak veya AOW Emeklilik yasına gelindiğı zaman ödenek hakkı sona erer. ( Uitstroom uit een bijstand,
Belediye ile masaya oturup belirli bir geri ödeme ve süresi hakkında görüşerek anlaşmaya varmak. Bazen bir sefer belirli bir kısmın odenmesinden sonra geride kalan ve var olan borçtan kurtulmak mümkündür.(Minnnelijke schuldregeling),
Daha ne yapmak gerek ?
Resmiyet ve resmiyetin kazanılması için, güzel, öz ve kısa olarak var olan borçların tasviyesi ve bu tasviye ile borçlardan kurtularak geleceğe daha olumlu bakabilen ve geleceğe vede iş pazarına daha iyi hazırlanabilmek adına gerekli olduğuna inanılan, artı değerlerin daha fazla olacağı ( Baten /kosten ) belirterek yaşanan şehirdeki Belediye Başkanlığı ve Belediye Encümenlerine ( Het College van de Burgemeester en de Wethouders van de Gemeente ) bir itiraz mektubu gönderilmesi gereklidir.
Daha önce ve sonra gerekli olan hukuksal yardımıda almak tabiki mümkündür.
Nejat SUCU
Sosyal Hizmetler Uzmanı,
Hollanda belediyelerindeki Halk Sigortaları kanunları yazısı ilk önce Ufuk Media üzerinde ortaya çıktı.