Ekim ayının tamamı meme kanseri farkındalığına ayrılmış durumda. Hollanda’da her yedi kadından biri bu hastalıkla karşılaşıyor. En sık 50 yaş üstü kadınlarda görülse de, 30 yaş altı genç kadınlarda da tanı konma oranı giderek artıyor.
Genç Kadınlarda Artış Eğilimi
Meme kanseri en çok 50-75 yaş arası kadınlarda görülüyor. Ancak meme kanseri teşhisi konan kadınların yaklaşık beşte biri 50 yaşın altında. Bu, yıllık yaklaşık 3 bin kadın anlamına geliyor.
IKNL (2025) tarafından yönetilen Hollanda Kanser Kaydı verilerine göre, son 35 yılda 18-39 yaş arası kadınlarda meme kanseri tanısı sayısı 1989’da yaklaşık 600’den 2024’te 878’e yükseldi. Bu rakamlarla meme kanseri, Hollanda’da genç kadınlar arasında en sık görülen kanser türü oldu.
Kalıtım, Hormonlar ve Yaşam Tarzı
Meme kanserinin ortaya çıkışında tek bir spesifik neden yok. Özellikle ailede meme, yumurtalık veya prostat kanseri vakaları varsa kalıtım rol oynayabiliir. Bunun yanında hormonal faktörler de etkili.
Antoni van Leeuwenhoek hastanesinde meme kanseri cerrahı Caroline Drukker durumu şöyle açıklıyor: “Hormonlara daha uzun süre maruz kalmak riski artırır. Örneğin 12 yaşından önce erken adet görme ve 55 yaşından sonra geç menopoz. Bu durumda daha fazla menstrüel döngüden geçmiş olursunuz. Her döngü meme bezi dokusunu uyarır, ne kadar çok döngüden geçerseniz risk o kadar artar. Ancak bunlar son derece küçük farklılıklar.”
Ayrıca çocuğu olmayan ve dolayısıyla emzirmeyen veya ilk kez 35 yaşından sonra hamile kalan kadınlarda da hafif yükselmiş bir risk söz konusu.
Hormon Kullanımı
Doğum kontrol hapı ve menopoz döneminde hormon preparatları kullanımı ne durumda? Drukker’a göre bunlar belirli durumlarda meme kanseri riskinde çok küçük bir artışa neden olabilir. “Gen mutasyonu taşıyıcısı olma gibi nedenlerle zaten yüksek riski olan kadınlara bir doktorla görüşmelerini öneriyoruz. Ayrıca daha önce hormona duyarlı meme kanseri geçirmiş kadınlara hormon alımında temkinli olmalarını tavsiye ediyoruz.”
Hormon kullanımından çok daha büyük bir risk ise daha az sağlıklı veya sağlıksız yaşam tarzı. Drukker’ın ifadesiyle: “Sigara içmek, çok alkol tüketmek, fazla kilo, yetersiz hareket ve sağlıksız beslenme çeşitli kanser türleri riskini artırabilir.”
Erkeklerde Meme Kanseri
Erkekler de meme kanseri olabiliyor. Hollanda’da her yıl yaklaşık 130 erkek bu hastalığa yakalanıyor. Meme kanseri veya ön evresi teşhisi konan yaklaşık 17 bin kadına kıyasla küçük bir grup. Erkekler genellikle şikayetlerle nispeten uzun süre yaşıyorlar.
Meme kanserinin ortaya çıktığı erkeklerin yaklaşık yüzde 25’i üç aydan uzun süredir şikayetlerle yaşamış durumda. Değişen bir meme başı veya göğüs şeklinin arkasında hemen bir şey aramıyorlar. Bu nedenle erkeklerde meme kanseri, kadınlara göre nispeten daha geç evrede keşfediliyor.
Yaşam Şansında Artış
50 yaş altı kadınlarda meme kanseri genellikle yaşlı hastalara göre daha agresif seyirli. Bu da kötü sonuç olasılığını artırıyor. Ayrıca meme kanserinin tekrarlama şansı daha yüksek.
Neyse ki IKNL, Temmuz 2025’te tanıdan sonraki dört yıllık dönemde kanserden sağ kalma oranının yüzde 72’ye yükseldiğini açıkladı. Bu oran 30 yıl önce yüzde 51’di. En iyi sağ kalma şansı – dört yıllık sağkalım yüzde 90’ın üzerinde – cilt kanseri ve meme kanseri gibi hastalıklarda görülüyor.
Bununla birlikte, genç kadınlar için iyi bir yaşam şansı sunan giderek daha başarılı tedaviler mevcut. Tedaviler yaşlı hastalarla aynı olsa da, genç kadınlar kemoterapi ve hormon tedavisi gibi ek tedavileri daha sık alıyorlar.
Haber:NHaber.nl