19 Mayıs: Samsun’da Yakılan Meşale! 

Bir sabah…

19 Mayıs 1919…

Bir subay, Samsun kıyısında yürümeye başladı.

O yürüyüş, yalnızca bir askerin değil; bir halkın yürüyüşüdür. Ve o halk, yüzyıllardır yürümeyi unutmuştu. Kula kul olmuştu. Saraya, işgale, yoksulluğa ve cehalete…

Anadolu perişandı… ama kimse görmüyordu.

Birkaç ay sonra, 3 Eylül 1919’da, Ahmet Haşim yazdı. O büyük şair… Paris görmüş, İstanbul’un narin sokaklarında gezmiş bir kalem, Anadolu’nun sefaletini yazdı bir milletvekiline. Mektup hâlâ duruyor; kelimeleri bugün gibi:

“Anadolu köylüsünü sınıflandırmada karıncalar cinsine ithal etmeli fikrindeyim…”

Köylü, yani milletin özü… bir karınca!

Neşe yok, umut yok, düşünce yok.

Sadece açlık var. Sadece mide.

Haşim devam ediyor:

“Anadolu Türkleri henüz ekmek yapımından bile habersiz…”

İşte orası önemli: Ekmek yapımından habersiz bir halk. Düşünün… Bir milletin kendi karnını bile doyuramadığı bir coğrafyada, kurtuluş savaşına giriyorsunuz. Bu bir askeri mücadele değil sadece; bu bir insanı yeniden var etme savaşı.

Ahmet Haşim’in betimlediği hayat: Kağnılarla çekilen canavar yükleri… yoğurt bile “pislik mahsulü”… mide gazlarıyla sabaha uyanan insanlar… Ve tüm bunların içinde yürüyen biri var: Mustafa Kemal.

Soru şu:
Mustafa Kemal neden yürüdü?

Cevap basit değil.

Saltanat gitmiş gitmemiş umurunda değildi. Tahtı devirmek için değil, halkı ayağa kaldırmak için yürüdü. Çünkü biliyordu:

Vatan, topraktır; ama millet, insandır.

Toprak silahla alınır; insan, akılla, emekle, inkılapla kazanılır.

Köylüye imeceyi öğretti. Toprağı bilimle tanıştırdı. Kadını erkeğin yanına getirdi. Okuma yazma seferberliği başlattı. Bütün bunlar, bir halkın yalnızca bağımsızlığına değil, insan onuruna kavuşması içindi.

Ve şunu unutmayın:
Cumhuriyet, sadece bir rejim değildir; bir bilinç devrimidir.

Bugün 19 Mayıs’ı kutlarken, bayrak sallamak yetmez. Yürüyüşe nereden başlandığını hatırlamak gerekir. Samsun kıyılarından mı?

Hayır…

Samsun’dan önce, millete adanmış fedailerin ruhunda başlar o yürüyüş.

Unutma sevgili okur:

Mustafa Kemal, Samsun’a çıkarken yalnızca vatanı değil, Anadolu insanını da kurtardı.

Ve insanı kurtarmak…
Toprağı kurtarmaktan daha zordur.